آموزش قالی بافی بخش اول سیه بندی فرش

قسمت دوم از آموزش 0 تا 100 قالی بافی

سیه بندی فرش چیست؟ چرا باید دار قالی را سیه بندی کنیم ؟رج شمار فرش چیست و روش محاسبه رجشمار فرش؟ این ها سوال های است که می خواهیم در قسمت دوم آموزش قالی بافی یعنی سیه بندی تابلو فرش به شما آموزش دهیم اگر با ما در این مقاله همراه باشید در آخر شما مانند یک استاد و کارشناس فرش قادر خواهید بود هر نوع دار قالی در ابعاد و اندازه های مختلف را سیه بندی کند.

سیه بندی فرش چیست؟

دار قالی را برای اینکه بتوانیم چله کشی کنیم ابتدا باید آن را آماده کنیم و دار قالی را بر حسب رجشمار نقشه به واحد های 7 سانتی تقسیم می کنیم که به این واحد ها و تقسیم بندی ها به اصطلاح سیه بندی دار می گویند.

چرا باید دار قالی را سیه بندی کنیم؟

وقتی ما می توانیم از یک طرف دار شروع به چله کشی کنیم و در طرف دیگر چله کشی را به اتمام برسانیم چه دلیلی دارد که دار قالی را سیه بندی کنیم؟! این سوالی است که بسیار پرسیده می شود و خیلی از افراد هستند که با سیه بندی آشنایی ندارند و بدون آنکه دار قالی را سیه بندی کنند، فقط ابتدا و انتهای دار قالی را علامت زده و شروع به چله کشی می کنند و نمی دانند که چله کشی به این شکل چه عوارضی را بعد ها به دنبال خواهد داشت.

یک تجربه:
بهتر است همین الان که داریم این بخش را توضیح می دهیم یک تجربه از سیه بندی نکردن دار قالی را برایتان تعریف کنیم تا بیشتر با اهمیت سیه بندی آشنا شوید.

داستان از این قرار است که روزی مشتری به ما برای چله کشی رجوع می کند و از تیم ما می خواهد که برای دار قالی که قرار است یک قالی شش متری بر روی آن بافته شود چله کشی کنیم. ما با تجربه ی که داشتیم و از این آگاه بودیم که چله کشی چقدر می تواند در کیفیت فرش تاثیر داشته باشد قیمتی را برای چله کشی به مشتری اعلام کردیم ولی مشتری با هزینه ای که اعلام شد موافقت نکرد.

هیچ ارزانی بی حکمت نیست!!!

مشتری ما بعد از یک هفته دوباره به ما رجوع کرد و از ما خواست که برای کارشناسی و نحوه ی چله کشی که شخص دیگری انجام داده بود به منزل وی برویم. بعد از بررسی و در همان نگاه اول متوجه شدیم اشخاصی به اصطلاح استاد که چله کشی انجام داده بودند فقط ابتدا و انتهای دار قالی را علامت زده و شروع به چله کشی کرده بودند. چله های سر دار قالی با چله های زیر دار قالی با هم 5 سانت اختلاف داشتند این یعنی 5 سانت کجی فرش قبل از اینکه شروع به بافت شود. مشکل بعدی تراکم نا مرتب چله ها در زیر و بالای دار بود که مثلا اگر عرض دار قالی ره به واحد های 7 سانتی تقسیم می کردیم و قرار بود داخل هر 7 سانت 45 گره قرار بگیرد. چون چله کش ها دار را سیه بندی نکرده بودند داخل یک هفت سانت 30 گره چله کشی شده بود و داخل یه واحد 7 سانتی دیگر 55 چله و همین یک اشتباه باعث می شود که گل های قالی شما در نقشه های قرینه به یک اندازه نباشند و چند مشکل دیگر که از حوصله این مقاله به دور است و در این مقاله قرار آموزش بدهیم و برای اطلاعات بیشتر درباره ی عیوب چله کشی اینجا کلیک کنید.

مبلغ پیشنهادی ما برای مشتری با اشخاصی که برایشان چله کشی کرده بودند اختلاف اندکی داشت اما اینجا فقط بحث هزینه نیست بلکه مهمتر از هزینه بحث تجربه و مهارت است که اگر به آن دقت نکنیم خیلی بیشتر از آن اختلاف قیمت ضرر می کنیم. همانطور که قابل پیش بینی بود بافنده عزیز بعد از اتمام فرش متحمل ضرر و پرداخت هزینه برای درست کردن قالی شد.

بعد از تعریف کردن این ماجرا فکر می کنیم دیگر با اهمیت سیه بندی دار قالی آشنا شده اید و می دانید که چقدر این عمل به ظاهر ساده چقدر می تواند مهم باشد.
ما دار قالی به این دلیل سیه بندی می کنیم که تراکم چله ها در سرتاسر دار قالی به یک اندازه باشد و عرض دار قالی را در بالا و پایین دار به واحد های 7 سانتی تقسیم می کنیم که داخل هر هفت سانت بر اساس رجشمار دار قالی به یک تعداد چله کشی انجام شود و همچین این امر سبب می شود که قالی ما در وسط دار قرار بگیرد. با سیه بندی صحیح از کجی فرش در پایین و بالای قالی جلوگیری می کنیم و این کار باعث می شود که قالی ما از ابتدا تا انتها با عرض یکسان و بدون کجی تا بالا بافته شود.

رجشمار در فرش دستباف چیست؟

قبل از اینکه بخواهیم سیه بندی دار آموزش دهیم شما باید با مفهوم رجشمار در قالی آشنا شوید.
رجشمار یک اصطلاح در فرش های دستبافت است که یک معیار مهم در ارزیابی کیفیت و ارزشمندی فرش محسوب می شود. رج شمار واحدی است که با کمک آن می توان ریز بافتی و درشتی بافتی یک قالی را تعیین کرد.

روش محاسبه رجشمار فرش

رجشمار قالی در مناطق مختلف می تواند متفاوت باشد اما ما در آموزش های خود قرار است از واحد رج شمار ترکی بافت استفاده کنیم و کار را پیش ببریم. واحد رجشمار ترکی بافت 7 سانت است و این مفهوم به این معناست که تعداد گره هایی که در واحد های 7سانتی قرار می گیرد رجشمار فرش را تعیین می کند و هر چقدر رجشمار فرشی بالای رود رو به ریز بافتی می رود از کیفیت بالایی برخوردار است و مصالح به کار رفته در فرش نیز از نوع درجه یک است ولی عکس آن هر چقدر رجشمار فرش پایین باشد از کیفیت آن کاسته می شود و از مصالح و نخ های درجه 2 و 3 و همچنین جنس نخ های بافته شده نیز در انواع رجشمار متفاوت است.

رجشمار می تواند 40، 45، 50، 60، 70، و 80 باشد. رجشمار بیشتر تابلو فرش ها و فرش های دستباف موجود در بازار فرش نیز معمولا از نوع رجشمار 45 است و ما نیز اکثریت را در نظر گرفته و سیه بندی دار قالی را بر حسب رجشمار 45 محاسبه می کنیم.

انتخاب دار قالی مناسب

اول از همه باید دار قالی مناسب با اندازه ی طرح انتخابی را تهیه کنید.

از کجا بدانیم مناسب ترین دار قالی کدام است؟

قبل از انتخاب دار قالی شما باید طرحی و نقشه ای که قرار است ببافید را انتخاب کنید. معمولا اگر نقشه ی انتخابی شما کامپیوتری باشد اندازه ی تابلو فرش در صفحه ی اول و کلیه ی صفحات نقشه درج شده است ولی اگر نقشه ی انتخابی شما از نوع سنتی است ما می توانید با شمردن واحد های 10*10 نقشه ی شطرنجی اندازه نقشه را به دست آورید.

 

دار قالی مناسب باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

روی هر چهار چوبی نمی توان چله کشی کرد و آن را به عنوان دار قالی در نظر گرفت. متاسفانه بیشتر مشتریان خودشان دست به کار شده 4 تا میله را به هم جوش داده شروع به چله کشی و بافت می کنند و ما بارها اعلام کردیم که دار قالی اگر استاندارد نباشد می تواند در بافت برای ما دردسر ساز باشد.

• دار قالی در وهله ی اول باید محکم و مقاوم باشد.
• اندازه ی بالا و پایین دار باید به یک اندازه باشد.
• دار قالی نباید سره داشته باشد و زاویه ی همه گوشه ها به یک اندازه باشد.
• برای اطلاعات بیشتر پیشنهاد می شود مقاله ی انواع دار قالی را مطالعه کنید.

نحوه سیه بندی دار قالی

الان که با سیه بندی و دلیل اینکه چرا دار قالی را باید سیه بندی کنیم آشنا شدید نوب آن رسیده که دست به کار شوید و دار قالی خودتون را سیه بندی کنید. برای اینکه کار سیه بندی را شروع کنید نیاز به یک سری وسیله دارید که باید تهیه کنید:

• اول از همه نخ و نقشه کامپیوتری
• دار قالی مناسب طرح انتخابی
• کاغذ باطله
• ماژیک
• چسب شیشه ای
• متر پارچه ای
• ماشین حساب

اول از همه قبل از شروع با تعدادی کاغذ باطله قسمت بالای دار و پایین دار را کاور میکنیم. به دو دلیل این کار را انجام می دهیم اول به خاطر تمیزی کار و اینکه وقتی با ماژیک میخواهیم دار را علامت گذاری کنیم کاملا واضح و معلوم باشه و دوم اینکه هنگام چله کشی، نخ چله به راحتی روی کاغذ جا به جا شود.

مرحله اول

بعد از تهیه وسایل و نصب کاغذ نوبت به اولین مرحله از سیه بندی می رسد. با متر اول وسط لوله ی بالایی دار را محاسبه میکنیم برای محاسبه با متر سرتاسر لوله ی بالایی را اندازه میزنیم و وسط آن را پیدا کرده و علامت میزنیم.
سپس همین کار را رو لوله  پایینی دار نیز انجام می دهیم با این تفاوت که داخل لوله ی پایینی را محاسبه کرده و وسط لوله ی پایین را نیز پیدا کرده و علامت میزنیم.

الان در مرحله اول شما باید وسط لوله ی بالایی دار محاسبه کرده و علامت زده باشید همچین وسط لوله ی پایینی دار نیز باید محاسبه کرده و علامت زده باشید.
دلیل اینکه این کار را انجام میدهیم این است که چله کشی ما دقیقا وسط دار قالی قرار گیرد.

مرحله ی دوم

در این مرحله باید رج شمار نقشه تان را بدانید چیه و همچنین عرض نقشه را نیز بدست آورید.
اگر از نقشه کامپیوتری استفاده می کنید قطعا رجشمار و عرض قالی بر روی صفحه ی اول مانند تصویر زیر درج شده است که در این مرحله با استفاده از ماشین حساب عرض قالی را که در نقشه ما 150 است را تقسیم بر رجشمار که در نقشه ما 45 است می کنیم.
نکته ی مهم: عرض نقشه هر عددی بود ما 10 گره به آن اضافه میکنیم یعنی اگر عرض نقشه ما 150گره بود به اضافه 10 میکنیم و عرض نقشه ما می شود 160 گره.

 

دلیل اضافه کردن 10 گره به عرض نقشه

دلیل اول اینکه اگر ما خواستیم روی کار شیرازه بزنیم می توانی از این 10 گره اضافی، 5 گره اول کار و 5 گره آخر کار برای شیرازه نگه داریم به عبارتی دیگر این 5 گره اول و آخر کار که باهم 10 گره اضافی را تشکیل می دهند بافت نمیخورد یعنی گره ای روی این 10 چله زده نمیشه و فقط از آنها برای شیرازه زدن استفاده میکنیم.

دلیل دوم اینکه اگر شیرازه هم نخواستیم روی کار بزنیم باز این 10 گره را اضافه میکنیم و 5 گره ابتدا کار و 5 گره انتهای کار نگه می داریم باز این 10 گره بافت (گره) نمی زنیم و فقط صوف زنی (همان پود کشی ضخیم و نازک) را روی آنها انجام میدهیم (با شیرازه زنی و صوف زنی جلوتر آشنا خواهید شد.)
به این دلیل این کار انجام می دهیم که لبه ی کار به مرور بافت از افتادن لبه های کار و هم چنین از ریختن گره در کناره های دار جلوگیری کنیم.
پس با اضافه کردن 10 گره به عرض نقشه حالا عرض نقشه ما که در اینجا 150 بود با اضافه کردن 10 گره شد 160 گره.
160 گره را تقسیم بر رجشمار نقشه میکنیم که در نقشه ما رجشمار 45 است پس 160 تقسیم بر 45

3.555555555555556=160/45

تقریبا عدد بدست آمده ی ما می شود 3.5 یعنی 3 تا خونه هفت سانت و یک خونه نصف هفت سانت با خورده ی عدد فعلا کاری نداریم.

اندازه عرض کار ما برابر است با تقریبا 24 سانت.

چجوری عدد 24 بدست اومد؟ طبق محاسبه ای که بالا انجام دادیم 3 تا خونه هفت سانت می شود 21 سانت و اون نیم خونه که می شود 3.5 سانت باهم جمع کنیم تقریبا می شود 24.5 سانت عرض کار.

بعد از اینکار در مرحله اول که وسط دار محاسبه کردیم و علامت زدیم.

دوباره 2 را تقسیم بر 2 میکنیم که می شود 12 سانت از وسط میله ی بالایی و پایینی که پیدا کردیم 12 سانت از وسط دار سمت راست اندازه گرفته و علامت میزنیم و 12 سانت سمت چپ علامت میزنیم همین کار را بروی میله ی پایینی دار نیز انجام میدهیم مانند تصویر زیر:

مرحله ی سوم

در این مرحله از ابتدای دار که علامت زدیم، با متر شروع میکنیم و 7 سانت 7 سانت میله های بالایی و پایینی دار را علامت گذاری میکنیم. که داخل 24 سانت 3 تا هفت سانت وجود دارد که روی میله های بالایی و پایینی علامت می زنیم.

ما اگر 3 را ضربدر 45 کنیم می شود 135 در حالی که عرض نقشه ما 160 است پس بعد از علامت زدن 3 تا هفت سانت باقی گره ها مانده را که در نقشه ما 25 گره است (160=135+25) را بعد از چله کشی 3 تا هفت سانت به آخر کار اضافه می کنیم.

در اینجا کار ما تمام شد و حالا دار قالی ما سیه بندی شده آماده ی چله کشی است. ما تماما تلاش میکنیم که آموزش هامون به صورت ساده و روان باشد و هر کسی تو هر سن و سالی و با هر دانشی به راحتی بتواند از آموزش های ما استفاده کرده و این هنر اصیل را یاد بگیرد. اگر سوال، نظر یا پیشنهادی یا تجربه ای درباره ی سیه بندی دار قالی دارید زیر همین پست می توانید برامون بنویسید و با جون دل از نظرهای شما استفاده و در صورت توان پاسخگوی تمامی سوال های شما خواهیم بود.

برای دیدن قسمت سوم اینجا کلیک کنید.

🤩سیه بندی فرش چیست؟

در این مقاله کامل توضیح داده ایم که سیه بندی دارقالی چیست.

🤩چرا باید فرش را سیه بندی کنیم؟

در این مقاله کامل توضیح داده ایم که چرا باید سیه بندی دارقالی انجام شود..

چگونه سیه بندی دار قالی را انجام دهیم؟🤩

در این مقاله سیه بندی دار قالی را مرحله به مرحله توضیح داده ایم

.

.

.

.

.

.

آموزش سیه بندی چله کشی تابلو فرش، سیه بندی تابلو فرش، سیه بندی چیست، روش محاسبه رجشمار فرش، رجشمار چیست، رجشمار فرش